ဆိတ်ချေး

အပင်သရုပ်
အခေါက်
အရွက်
ပန်းပွင့် နှင့်ပန်းခိုင်
အသီး
အစေ့

မြန်မာအမည် – ဆိတ်ချေး (Seik – che)

အင်္ဂလိပ်အမည် – Spinous Kino Tree

ရုက္ခဗေဒအမည် Brideliaretusa (L.) A.Juss

မျိုးရင်း – Phyllanthaceae

ပြန်နှံ့ပေါက်ရောက်ပုံ – မြန်မာနိုင်ငံနေရာအနှံ့အပြားတွင် တွေ့ရသည်။  အိန္ဒိယ၊ နီပေါ၊သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ၊တရုတ်နိုင်ငံတောင်ပိုင်း၊ထိုင်းနိုင်ငံတို့တွင်မူရင်း ဒေသအဖြစ်တွေ့ရှိရသည်။

အပင်သရုပ် – ရွက်ကြွေပင်မျိုး အမျိုးအစားဖြစ်သည်။ အပင်အမြင့် ၂၀ မီတာ၊ ရှိပြီး အဆူးပါသော အပင်ဖြစ်သည်။ အကိုင်းအခက်များတွင် ပါးလွှာသော အမွှေးများပါသည်။

အခေါက် – အခေါက်သည် အညိုရင့်ရောင်ဖြစ်ပြီး စူးရှသော ဆူးများ ပါရှိသည်။

အရွက် – အရွက်သည်ဘဲဥပုံစံတလှည့်စီထွက်သောရွက်ထီးဖြစ်ပြီး၇မီလီမီတာ ဘေးရွက်စွယ်ပါရှိပြီး အရွက်၏ထိပ်ဖျားသည် ကျဉ်းမြောင်းသည်။ ရွက်ညှာသည်ငယ်ရွယ်စဉ်တွင်နူးညံ့သည့်အမွှေးပါပြီ ခိုင်မာ တောင့် တင်းပြီး ၉မီလီမီတာ ရှည်သည်။ ကျယ်ပြန့်သော ရှည်လျား သည့်ဘဲဥပုံစံရှိပြီး အရွက်အောက်ခြေသည် လုံးဝိုင်းသည်။

ပန်းခိုင် – ပန်းခိုင်သည် ထိပ်ဖူးကြားဖူးပန်းခိုင် (သို့) ထိပ်ဖျားရှိ ပန်းခိုင်ဖြစ် သည်။

ပန်းပွင့် – ပန်းပွင့်သည့် လိင်မဲ့ဖြစ်ပြီးစိမ်းဝါနုရောင်ဖြစ်သည်။ ပန်းပွင့်သည် ရိုးတံနှင့်ကပ်လျက်ရှိသည်။ ထိပ်ဖျားပိုင်းထိ ပန်းပွင့်များ သိပ်သည်းစွာ ပွင့်လျက်ရှိပြီး တခါတရံ ဆူးများပါလေ့ရှိပြီး ချပ်ပြားလေး လည်းပါသည်။

အသီးနှင့်အစေ့ – အသီးသည် အသားထူပြီးအစေ့မာပြီး ၇-၈ မီလီမီတာရှိသည်။

ပွင့်သီးချိန် – ပွင့်သီးချိန်သည် ဩဂုတ်လမှ ဒီဇင်ဘာလအထိဖြစ်သည်။

အသုံးဝင်မှု – အခေါက်သည် ဆေးဖက်ဝင်သည်။ ဗိုင်းရပ်ပိုးနှင့် ဆီးကျိတ်ရောင် ရောဂါ သက်သာစေသည်။

Habit
Bark
Leaves
Flowers And Inflorescence
Fruits
Seeds

Myanmar Name – ဆိတ်ချေး (Seik – che)

Common Name – Spinous Kino Tree

Botanical Name – Brideliaretusa (L.) A.Juss

Family Name – Phyllanthaceae

Habitat – Maharashtra: Common throughout Karnataka: Belgaum, Chikmagalur, Mysore, N. Kanara Kerala: All districts Tamil Nadu: All districts

Habit – Tree, Deciduous trees, to 20 m high

Bark – bark greyish-brown, blaze red; young trees armed with sharp thorns; branchlets thinly hairy. 

Leaves – Leaves simple, alternate; stipules 7 mm long, lateral, lanceolate, deciduous; petiole 9-15 mm long, stout, pubescent when young; lamina 5-22 x 3-11 cm, broadly elliptic, oblong, elliptic-oblong, obovate or obovate-oblong.

Flower And Inflorescence – Flowers unisexual; greenish-yellow, sessile or shortly pedicellate, crowded in dense axillary or terminal, some times paniculate spikes often exceeding the leaves; bracts scaly; male flowers: 7 mm across, tepals 10, biseriate, valvate; outer tepals 3 mm long, ovate-lanceolate, thick, truncate, shortly connate, acute, inner ones 2 mm, obovate, cuneate, obtuse, fimbriate; stamens 5, monadelphous, born on a gonophore, exserted; filaments 0.7 mm, anthers oblong; pistillode bifurcate; disc annular; female flowers: 6.5 mm across, tepals 10.  .

Fruit And Seed Fruit a drupe, 7-8 mm across, purplish-black, seated on the persistent, slightly enlarged calyx, pyrenes 2, epicarp crustaceous; seed one in each pyrene

Flowering and Fruiting Time – Flowering and fruiting: August-December

Usage – The bark is medicinal. Relieves viral infections and prostatitis.

FD-APFNet (IFEM) Project

Scroll to Top